Afrika
CHEİH ANTA DIOP: EJİPTOLOJİ VE PANAFRİKANİZM ARASINDA BIR HAYAT
Cheikh Anta Diop, 20. yüzyılın en etkili Afrikalı düşünür ve bilim adamlarından biridir. Mühendislik ve uygulamalı bilimlerden geçerek siyaset, felsefe ve tarihe kadar uzanan geniş bir kariyer yapmıştır. Bilim ve siyaset adamı Prof. Cheikh Anta Diop, profesyonel yolculuğu iki ana unsur etrafında dönmektedir. Birincisi, 1954 yılında “Nations nègres et Culture” (Siyah Ulus ve Kültür) başlığı altında kitap halinde yayınlanan ve antik Mısırın siyah kimliğini savunan tezdir. Ancak, emperyalizmin zirveye ulaştığı bir dönemde Batı’nın kurduğu medeniyetin Antik (siyah) Mısır’a borçlu olduğunu savunan bu tez hoş karşılanmamıştır. Anta’nın bu sıkı çalışması, Batı bilim dünyasının, özellikle de Fransızların hızla düşmanlığını uyandırmıştır. İkinci nokta, 1945 yılından itibaren birleşik ve bağımsız bir Afrika vizyonudur. Anta, Ejiptoloji çalışmasına paralel olarak federalizm biçiminde birleşik bir Afrika fikrini savunuyor ve Senegal’in bağımsızlığı sırasında iktidara gelen Léopold Sédar Senghor rejimine karşı siyasi muhalefet sürdürmüştür.
MUAMMER KADDAFİ: PAN-ARABİZM’DEN PAN-AFRİKANİZM’E
Muammer Kaddafi, asker arkadaşlarıyla gerçekleştirdiği bir darbeyle iktidara gelmiştir. 1969’dan 2011’de öldürülerek devrilmesine kadar Libya’da hüküm sürmüş ve Pan-Arabizm ve Pan-Afrikanizm’e verdiği güçlü destekle tanınan bir figürdür. Önce birleşik bir Arap dünyasını ve akabinde birleşik bir Afrika’yı savunarak Arap ve Afrika ulusları arasında iş birliğini ve birliği teşvik etmiştir. Ayrıca, doğrudan demokrasiyi ve yerel kaynakların yerinden kontrolünü vurgulayan “Üçüncü Uluslararası Teori” olarak bilinen sosyalizme yakın bir teori biçimini de desteklemiştir.
SAHEL’DE RUSYA-FRANSA REKABETİ
özellikle Sahel’de bir yönetişim dönüşümü yaşanmaktadır. Bu dönüşüm, bir yandan mevcut eğilimlerin sorgulanmasına yol açarken, diğer yandan da yeni eğilimlerin eklenmesine imkân tanımaktadır. Bu süreçte siyasi aktörlerin stratejik ortaklarına yaklaşımları, dış aktörlerin bölgedeki konumları, gençliğin ve sivil toplumun farkındalığa ulaşması neticesinde liderleri karşısında algısının – özellikle Fransa ile ilişkileri – bağlantılı şekilde büyük ölçüde değişmiştir. Bu süreç kapsamında ister istemez yeni parametreler de ortaya çıkmıştır. Bu parametreler kimi durumlarda kendiliğinden oluşurken kimi yerlerde zorla oluşmuştur. Bu bağlamda, son yirmi yılda, bu bölgenin liderlerinin ilişkilerinde bir değişim – bir çeşitlendirme – gözlemlemek mümkündür.
UEMOA VE CEMAC BÖLGESİ'NDE CFA FRANGI: FRANSA’NIN AFRİKA'DA BİR YENİ SÖMÜRGECİLİK ARACI MI?
Gine Konakri hariç, Sahraaltı Afrika’nın tüm eski Fransız kolonileri, halen Batı Afrika’da Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (UEMOA) ve Orta Afrika Ekonomik ve Parasal Topluluğu (CEMAC) altında gruplandırılmış vaziyette CFA Frangı kullanmaktadır. İkinci Dünya Savaşı’ndan önce, başta doğal kaynakları metropole – Paris – aktarmak ve akabinde Fransız şirketlerini kıtada avantajlı kılmak için kurulan sistemden ibarettir.